Armoede in het armoedebeleid

27 maart 2023

Het gaat goed met Nederland. Dat geldt gelukkig voor veel Nederlanders. Tegelijk weten we ook dat ruim 30% van de Nederlanders het financieel slecht hebben, het ongezondst zijn, de meeste mentale problemen hebben en het minste vertrouwen hebben in medemens en politiek. In 2024 zullen meer dan één miljoen mensen in Nederland in armoede leven. In Houten groeit één op de tien kinderen in armoede op. Die kille cijfers raken ons in het hart, maken ons strijdbaar: dit moeten we als samenleving niet willen. Mensen uit de armoede te houden is ook geen gunst, het is een sociaal grondrecht, elke gemeente is verplicht huishoudens financieel te ondersteunen.

Op 14 maart 2023 zijn de gemeenteraad inkomensregelingen besproken. Hierover heeft een onderzoek plaatsgevonden met de vraag, wat kan beter. De PvdA was teleurgesteld over de plannen waarmee het college op basis van dit onderzoek kwam.
Volgens ons moet het uitgangspunt zijn dat we alles moeten doen wat we kunnen om inwoners van Houten te behoeden voor armoede. Natuurlijk moet je kijken wat we ons als Houten kunnen veroorloven, maar niet op voorhand zeggen: dit is het budget waar we het mee gaan doen. Dan maak je geld belangrijker dan mensen.
Daar zit onze teleurstelling, want het college heeft dat nu net wel als uitgangspunt genomen. Verbeteringen moesten budgetneutraal doorgevoerd worden. Dat wil gewoon zeggen dat er geen geld bij komt. Dat is een politieke keuze van dit college. Niet de keuze van de PvdA.

Eén van de gevolgen van het budgetneutraal houden treft de U-Pas. De U-pas is een gratis pas voor mensen met een laag inkomen om kinderen, volwassenen en gezinnen de mogelijkheid geven mee te doen aan sportieve en culturele activiteiten en je krijgt met een U-Pas korting bij o.a. musea, bioscopen en toeristische attracties. Het college gaat nu de U-Pas voor kinderen ( (tot 17 jaar) fors korten: van €225 naar €100. Die korting is volgens het college noodzakelijk om volwassenen een hoger budget te geven, die krijgen er een plusje bij. De U-Pas voor volwassenen gaat van €100 naar €130.  Niet dat dat nu het beste bedrag is om volwassenen beter mee te laten doen. Nee, op deze manier houdt het college de kosten budgetneutraal.
Vooral de rigoureuze korting van de U-pas voor kinderen vinden we geen goed idee. We willen juist méér zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid voor ouders en kinderen. Minder budget betekent minder zelf kunnen kiezen. Het college wil dat ouders en kinderen aanvragen voor bijvoorbeeld een sportabonnement via Stichting Leergeld doen. Niks ten nadele van Stichting Leergeld, maar we vinden dit ook geen goed idee, in elk geval niet voor iedereen. Niet iedereen wil eerst een intakegesprek met hulpverleners voordat dat sportabonnement geregeld is.
Het college zegt in de pas te willen lopen met bedragen op de U-Pas in omringende gemeenten. Met dit besluit is dat nu precies wat Houten níet gaat doen: in de omringende gemeenten staat op de U-Pas voor kinderen (0 -17 jaar) gemiddeld € 275. Er is nog een tweede zorg die we naar voren hebben gebracht. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat mensen in de AOW en mensen die een uitkering hebben in het kader van de Participatiewet, bijna geen aanspraak kunnen maken op de inkomensregelingen. Dat treft ruim 900 huishoudens in Houten. Het college gaat op verzoek van de PvdA en GroenLinks dat nog verder onderzoeken hoe we dat kunnen verbeteren. Het was helaas al snel duidelijk dat de coalitiepartijen de gelederen hadden gesloten en het schrappen van de korting op de U-Pas voor kinderen, het niet ging halen. Voor de PvdA en GroenLinks zat er niets anders op dan tegen te stemmen, net als overigens de hele oppositie.
Ook de PvdA weet dat bestrijden van armoede en ongelijkheid een complex probleem is en er veel verschillende financiële, sociale en economische maatregelen nodig zijn die niet allemaal op het bordje van de gemeente liggen. Maar we weten óók dat armoede geen natuurverschijnsel is, maar het resultaat van politieke keuzes, die je dan wél moet maken.