HEK 2

In mijn hang naar versimpeling schreef ik vorig jaar augustus een cynisch stukje dat er -nog verder vereenvoudigd- op neer kwam dat we aan de ellende in het vroegere Joegoslavië een einde zouden kunnen maken door óf met z’n allen de strijdende partijen gewapenderhand tot rede te brengen, óf een hek om het land te zetten -niemand eruit en voldoende wapens erin- en te wachten tot het stil wordt.

Ik dacht dat ik overdreef, want hoewel ik ons nog niet direct een oorlog zag begin­nen, hoopte ik naïef dat Vance en Owen de schade spoedig zouden kunnen beper­ken. Nu, acht, negen maanden en pak weg 200 bestanden verder, is opnieuw aange­toond dat de waarheid altijd erger is dan wat je verzint.

We, de VN hè, hebben het veel geraffineerder aangepakt. Een hek erom, dat kun je immers niet maken? Nee, we zetten onze humanitaire smoel op, sturen mensen en materieel naar het land om belegerde mensen voedselhulp te brengen en zieken en gewonden naar veiliger oorden te halen.

We laten ons eindeloos dollen, zowel aan de frontlijn als aan de onderhandelings­tafel. Tussenbeide weten we een paar mensen te redden van de hongerdood en het artillerievuur, maar inmiddels is een keer of drie, vier de totale bevolking van Hou­ten naar de andere wereld geholpen en een veelvoud daarvan gemarteld, verkracht en ontmenselijkt. Dat alles tot in het goorste detail getoond op de tv en beschreven in de kranten. (Volgt iemand dat trouwens nog?)

Maar, de zaak wordt nu toch bedenkelijk, want Vance en Owen hebben de operet­te­presidenten en hun schertsparlementen niet achter het zoveelste en laatste vredes­plan kunnen krijgen. Juist voordat de laatste moslims zijn verdreven of vermoord, zullen we dan toch nog naar de wapens moeten grijpen. ­Tenminste zo lijkt het, want de twijfels liggen hoger opgetast dan de wapenvoorraden in het verscheurde land:

Als we nu troepen gaan sturen om te vechten dan kunnen we de humanitaire hulp niet voortzetten, dat kost een hoop slachtoffers, hoor. En trouwens, onze blauw­helmen zitten daar, praktisch zonder wapens, dus als we beginnen, dan gaan die er het eerst aan.

Het ziet er naar uit dat we, geobsedeerd door vrede en verteerd door de diepe angst voor slachtoffers in de eigen gelederen, erin zullen slagen de problemen zover voor ons uit te schuiven dat ze zichzelf oplossen bij gebrek aan mensen om nog uit te moorden. De discussie over de vraag, hoe het aantal slachtoffers van de burger­oor­log te beperken door militair ingrijpen, zal hoe dan ook het aantal slachtoffers doen toenemen.

Gatverdamme, dit is erger dan een hek d’r om.

[voorjaar 1993]