Leerlingenvervoer is zo veel meer dan van A naar B rijden

Kinderen met een handicap die niet zelfstandig naar school kunnen, kunnen gebruik maken van schoolvervoer dat door de gemeenten wordt geregeld. Ook in Houten worden dagelijks 130 kinderen van en naar school gebracht met een taxibusje. Het gaat vaak om kwetsbare kinderen. Je schrikt dan als je een artikel in het Groentje leest waarin ouders serieuze klachten uiten over de kwaliteit van het vervoer. De minste klacht is nog wel dat het vervoer rommelig verloopt, maar als kinderen veel te lang in de bus worden rondgereden; er vechtpartijen in de bus zijn; kinderen door de chauffeur de bus uitgezet worden, dan wordt de situatie ernstig.
Het gaat bij het leerlingenvervoer er niet alleen om kinderen van A naar B te brengen, maar ook dat je kinderen met een handicap, gedragsproblemen of autisme op een goede en pedagogisch verantwoorde wijze begeleidt naar hun bestemming! En overigens, met of zonder handicap, zijn het ook nog eens gewone pubers die de nodige begeleiding vragen.
Alle Nederlandse gemeenten geven jaarlijks met elkaar ruim 230 miljoen euro uit aan leerlingenvervoer voor kinderen met een handicap. Het is ongelooflijk dat voor zoveel geld veel aanbieders denken dat er niet meer dan een chauffeursdiploma nodig is! Want daar gingen de meeste klachten van de ouders over: onkunde en onhandig gedrag van chauffeurs.
In Houten werken we sinds 2012 met meerdere vervoerders en er zijn in de tussentijd ook nog een paar faillissementen geweest bij de aanbieders, zodat de teller op ongeveer 10 verschillende vervoerders staat, met evenveel zoveel verschillende (steeds wisselende) chauffeurs. Een kind snapt dat dat spanning en stress oplevert.
De gemeente erkent dat het aantal klachten is toegenomen sinds de laatste aanbesteding in 2012. Toen is de nadruk gelegd op verlaging van de kosten: in Houten kostte het leerlingenvervoer voor de Houtense kinderen ruim één miljoen euro. Maar blijkbaar hebben we als overheid te hoge verwachtingen over de ‘markt’ in wat je van vervoerders mag verwachten op het gebied van kwaliteit, klantvriendelijkheid en omgaan met kinderen met beperkingen. En dat is toch echt niet te veel gevraagd voor gemiddeld 30.000,- per kind per jaar!
Als gemeente moeten we lering trekken uit de klachten die nu naar voren komen. De klachtafhandeling verloopt nu tussen ouder en vervoerder. Het is aan de ouders of de vervoerder of dit bij de gemeente gemeld wordt en áls een klacht bij de gemeente gemeld wordt, dan kan de gemeente vaak geen maatregelen nemen, hoe graag men dat ook wilde. Zoals één van de ouders aan mij vertelde: “Toen we klachten hadden is de gemeente er altijd actief en serieus mee omgegaan, wat niet wil zeggen dat het daarmee opgelost werd, maar vanuit de gemeente werd er wél moeite voor gedaan, beter dan de vervoerder moet ik zeggen.”
Er zijn gelukkig concrete kansen op verbetering van de situatie. Vanaf augustus 2017, dus vanaf het nieuwe schooljaar gaat de gemeente Houten met een nieuwe aanbieder in zee. De aanbesteding loopt op dit moment. Dan komt er in elk geval één aanbieder voor alle kinderen in Houten. De gemeente kan dan afspraken maken over de drie belangrijkste verbeterpunten die de ouders hebben aangegeven: een vaste chauffeur, een chauffeur die verstand heeft van de doelgroep, kortere reistijd en rechtstreeks vervoer. Als PvdA zullen we er voor pleiten om beter om te gaan met de klachtenafhandeling. De vervoerder zal wat ons betreft inzicht moeten geven over de klachten die zij krijgen en welke oplossingen en maatregelen men neemt. Het mag gewoon weg niet weer voorkomen dat ouders in het Groentje zich genoodzaakt voelen om anoniem hun verhaal te vertellen uit angst voor represailles in de bus! Het is sowieso te gek voor woorden, dat er geen transparantie en openheid is, maar als het gaat om kwetsbare kinderen is het helemaal uit den boze.
Daarnaast willen we als PvdA dat de gemeente zich maximaal inzet voor maatwerk. Naast het vervoer met het taxibusje is ook aangepast vervoer mogelijk, bijvoorbeeld met het openbaar vervoer, met een brommer of een elektrische fiets al dan niet met begeleiding. Experts als Carolien Aalders, adviseur van de VNG op het gebied van leerlingenvervoer geeft aan dat er kritisch gekeken moet worden naar welke vorm van vervoer echt noodzakelijk is. “Je moet kijken hoe je kinderen uit die dure taxibusjes krijgt. Wanneer kinderen meer zelfstandig kunnen zijn in hun mobiliteit, neemt hun zelfvertrouwen toe, vergroot dat hun sociale activiteit en worden de mogelijkheden om na de basisschool een goede aansluiting te vinden in het vervolgonderwijs ruimer.”
Ook ouders in Houten geven aan dat maatwerk meer aansluit bij de behoefte van de kinderen zelf. En dat ouders graag willen meedenken over oplossingen en mogelijkheden. Want het is belangrijk dat we naar school gaan voor álle kinderen zo ‘normaal’ mogelijk maken.