Geen steun van de PvdA voor de begroting 2020

Op 29 oktober stond de begroting voor 2020 op de agenda van de gemeenteraad. Het werd voor de PvdA een teleurstellende avond. De grote schaduw die over de begroting 2020 hing waren de voorgenomen bezuinigingen in het sociaal domein, in het bijzonder de jeugdhulp. In de aanloop hadden we natuurlijk al aangegeven dat de bezuinigingen en vooral de manier waarop het college dat wil aanpakken, ons grote zorgen baarde.
We zien natuurlijk ook dat we een financieel tekort hebben op de jeugdhulp. De tekorten op de zorg zijn voor een belangrijk deel veroorzaakt door een korting van het rijk op het budget van soms wel 40%. Maar het komt ook door onvoorziene groei van de vraag naar jeugdhulp en zorgbehoeften van bijvoorbeeld ouderen die steeds langer zelfstandig wonen. We vinden het niet te verkopen dat het Rijk € 11 miljard overhoudt. € 11 miljard! Met pijn en moeite is er € 400 miljoen voor de jeugdzorg uitgepeuterd dat over alle gemeenten verdeeld is. Maar dat is bij lange na niet genoeg en het vraagt permanente aandacht van dit college om die boodschap in al haar contacten met de rijksoverheid luid en duidelijk uit te dragen. Ondertussen is elke gemeente genoodzaakt om maatregelen te nemen.
Naar ons idee komt het college, tegen beter weten in, met bezuinigingsvoorstellen die er vanuit gaan dat de uitgaven op het sociaal domein kunnen worden beheerst en de vraag naar jeugdzorg kan worden beperkt. Dat kan al heel snel een loze belofte worden, want hulp móet worden gegeven als die nodig is. Het college denkt voor meer dan half miljoen goedkoper te kunnen inkopen. Vooralsnog is dat naar ons idee vooral wensdenken. Onlangs heeft het college een commissie van de VNG om advies gevraagd. Op zichzelf een hele goede stap. Nu komt deze commissie met snoeiharde oordelen: de maatregelen die het college nu wil treffen zijn veel te veel financieel gestuurd, de effecten zijn ongewis, kunnen niet gemonitored worden en wat men vooral mist is een samenhangend visie. Hun dringende advies was dan ook om een pas op de plaats te maken en eerst de visie vorm en inhoud te geven.
De wethouder zelf is er van overtuigd dat de voorgenomen bezuinigingen geen maatschappelijke gevolgen hebben. Ze heeft de PvdA daarvan in elk geval niet van kunnen overtuigen en gesteund door de uitkomsten van de VNG-rapport snappen we ook niet op basis waarvan zij dit denkt. Bovendien heeft er nauwelijks afstemming plaatsgevonden met zorgaanbieders, Adviesraad Sociaal Domein en andere belanghebbenden over bezuinigingsvoorstellen.
De steun van de PvdA hebben we afhankelijk gemaakt van de mogelijkheid om het komende jaar op de bezuinigingen te kunnen sturen. Daarvoor hebben we samen met D66 en ITH een voorstel ingediend die dat mogelijk zou maken. Voor ons was belangrijk dat we vinger aan de pols kunnen houden en feitelijk onderbouwd krijgen dat de maatregelen die nu genomen worden de toegang tot zorg niet belemmert.
Bovendien vinden we dat het niet zo kan zijn dat financiële knelpunten de ingezette beweging van de innovatie in het sociaal domein stagneert. Niet alleen laten we kansen liggen op betere zorg en hulpverlening voor ouders en kinderen, het frustreert ook het de samenwerking met de maatschappelijke partners. Bovendien spannen we ook nog eens het paard achter de wagen, ervaringen uit andere gemeenten (van Zwolle tot Zaanstad) leren ons dat innovatie tot echte verandering en structurele verlaging van de kosten leidt. En er is ook extra geld voor innovatie vanuit het Transformatiefonds: in Lekstroom-verband participeert Houten in innovatieprojecten gericht op het realiseren van meer kleinschalige verblijfsvormen in de regio en op versterking van de jeugdhulp 18- 18 +. Bínnen de gemeente Houten zijn er in onze ogen ook veel mogelijkheden die in 2020 onbenut dreigen te worden: zoals meer onderwijszorgarrangementen met scholen; versterken van de preventiefunctie in samenwerking met Van Houten&co; opvolging en verankering van de uitkomsten van het project Duursaam met huisartsen etc etc. De ingezette weg van de transformatie naar een goed functionerende driehoek kind/ouders, professionals in onderwijs/welzijnswerk en jeugdhulp moet ook in tijden van financiële druk overeind blijven. Dat de mogelijkheden voor grote innovatieve sprongen vooruit beperkt zijn door de tekorten is begrijpelijk, maar het proces van doen en leren gericht op het behalen van innovatiedoelen mag niet stagneren. Ook daarvoor hebben we een voorstel gedaan om er voor te zorgen dat er in 2020 ook ambities blijven voor bijvoorbeeld het vernieuwen en versterken van de preventiefunctie samen met onderwijs, welzijn.
We hoopten op een positieve respons op onze voorstellen, maar helaas, tot onze grote teleurstelling kregen we geen enkele steun van de coalitiepartijen en werd het allemaal van tafel geveegd. Omdat de bezuinigingen zo’n groot en belangrijk onderdeel van de plannen omvatten, konden we niet instemmen met de begroting. We maken ons zorgen dat er veel kapot gemaakt wordt in het sociaal domein, zien we dat de motivatie van onze maatschappelijke partners, die we zo hard nodig hebben, tot nul wordt gereduceerd en vrezen we een uitholling van de solidariteit. We willen als PvdA óók het huishoudboekje op orde te krijgen en natuurlijk moet je met de plannen aan de slag, maar je moet elkaar daarin óók tijd en ruimte geven. Die oproep werd niet gehoord of afgewimpeld.
Niet alleen de PvdA, maar álle oppositiepartijen hebben afgelopen week tegen de begroting gestemd. Het feit dat vijf partijen van de negen partijen in de raad tegen de begroting hebben gestemd, is voorlopig een treurig dieptepunt in deze nog maar korte bestuursperiode van dit college.