EFFECTEN

‘De aandeelhouder is niet de boosdoener’ kopte de krant *).

Nee, dat zal wel, want de aandeelhouder bestaat niet. Het zijn natuurlijk ook niet alle aandeelhouders die in de Vereniging van Effectenbezitters hun vertegen­woor­diging vinden.

De heer Slagter van de VEB vindt dat het rapport-Maas de plank misslaat en de aandeelhouders de zwartepiet toespeelt. ‘De suggestie is dat zij de banken hebben gedwongen onverantwoorde risico’s te nemen om zo groot mogelijke kortetermijn­winst te halen.’

Wijlen mijn oudoom Dirk (die van het wandtegeltje met de tekst ‘De liefde tot zijn land is elkeen aangeboren’) verkocht al voor WO II zijn sigarenwinkel en belegde de opbrengst om van de rente te leven. Dat was geen vetpot, herinner ik me. Oom Dirk was meer een couponknipper. En dan waarschijnlijk van laagrentende, doch solide staatsobligaties.

Ik moest aan hem denken toen ik de foto bij het krantenartikel zag. Ook geen men­sen die banken tot onverantwoorde risico’s gedwongen zullen hebben, die leden van de VEB. Daar heeft Slagter beslist een punt. De rentenier die wat meer durft dan oom Dirk, wil ook alleen maar een behoorlijk rendement op z’n spaarcenten.

Slagter meent: ‘Aandeelhouderswaarde is de enige objectieve maatstaf voor het suc­ces van een onderneming. Maar als wordt voldaan aan de voorwaarden die Maas stelt, kunnen alle financiële instellingen in Nederland beter van de beurs gaan.’

Gegeven het bestaan van effectenbeurzen, waar die aandeelhouderswaarde tot stand komt in de zo lang bewierookte vrije marktomgeving, kan ik me zijn stelling wel indenken, maar over die beurzen heb ik juist een andere opvatting. Bedrijven, en zeker financiële instellingen, zijn juist aan de beurs meegesleurd in de hypes die niets zeggen over hun succes als onderneming. Creatief boekhouden (Baan) en bolle verhalen (World Online) zaten achter het “succes”.

Het woord aandeelhouderswaarde zegt het al: het is de waarde van het aandeel voor de aandeelhouder, niet de waarde sec van het aandeel. Die waarde is bij de uitgifte nog gewoon geld, de nominale waarde. Eenmaal aan de beurs gaat de waar­de van het aandeel een eigen leven leiden.

Je krijgt dan wel dividend zolang jij het aandeel in je bezit hebt, maar de grote klap­pers maak je natuurlijk alleen met de hándel in aandelen, met speculeren. En bij het speculeren speelt het echte resultaat van de onderneming een ondergeschikte rol. De verwachtingen over het bedrijfsresultaat, díe zijn belangrijk. En de verhalen die je daarvan maakt…

Inderdaad, dan maar beter van de beurs.

[april 2009]

*) De Volkskrant van donderdag 9 april 2009