De sociale koers is zoek

Op de raadsvergadering van 10 maart jl. werd het programma Sociale Koers 2020-2023 behandeld. Dit programma moet richting geven aan hoe we ons sociaal domein inrichten. Bin het debat kritiseerde vrijwel de gehele raad het gebrek aan duidelijke kaders van het programma. Door een raadsbreed ondersteunde motie is behandeling van het raadsvoorstel uitgesteld. De wethouder kan het programma nu eerst verder verdiepen. Wordt dus vervolgd. Hieronder de inbreng van de PvdA-fractie bij het debat.

Dit programma Sociale Koers is de 3e stap in het proces waarmee de gemeente aan het stuur komt om hulp en ondersteuning dichtbij onze inwoners te brengen. Na afspraken maken met de zorgaanbieders en het inrichten van de lokale organisatie is het nu tijd, dat de aandacht volledig uitgaat naar de inhoudelijke keuzes die daarbij passen.
Het college heeft voor dit programma de inwoners opgezocht en vastgesteld, dat we er in Houten goed voorstaan. Dat ademt het nieuwe programma ook uit, wil daarop voortbouwen en schetst vooral brede en optimistische vergezichten.
Maar volgens de PvdA-fractie zijn we er daarmee nog niet. Alsof het voldoende is om vanaf nu alleen maar op te letten of de metertjes niet van groen weer naar oranje of rood verkleuren. Voor de PvdA is dat volstrekt onvoldoende. En, om met de Adviesraad Sociaal Domein te spreken: “Houten is (weliswaar) een relatief welvarende gemeente met overwegend welvarende inwoners en toch zijn er nog de nodige Houtenaren, die niet “inclusief” zijn of dreigen te worden.” Dat vraagt nog het nodige maatwerk, goede en tijdige kennis van de zorgen van burgers, inrichting van de sociale ruimte, ondersteuning van het vangnet van mantelzorgers, actieve aansluiting met de arbeidsmarkt…. om maar een aantal initiatieven te noemen…

In het programma staan genoeg intenties en voornemens maar zó algemeen. Je kunt er niet tegen zijn, maar je weet ook niet wat je er als inwoner aan hebt. Of toch wel: keer op keer wordt aangegeven dat we krap bij kas zitten (net als de rest van Nederland). Die ene keer dat deze wethouder heel stellig in het programma is gaat over geld. Ze stelt: “de absolute prioriteit te geven aan het terugdringen van de kosten voor jeugdzorg.”
Daarmee geeft dit college de boodschap af: ‘wees zelfredzaam, als je hulp nodig hebt, vraag niet te vaak en te veel, want we hebben geen geld en we doen wat wettelijk verplicht is. ‘ Dat is toch echt een kentering met het beleid waar we als PvdA trots op waren in Houten: We waren een gemeente waar de boodschap was, dat de gemeente je bondgenoot was en die zekerheid biedt als je hulp nodig hebt.
Het staat er wel allemaal ergens in, of het wordt nog uitgewerkt in uitvoeringsplannen, maar dit programma ademt vooral tevredenheid, zelfs zelfgenoegzaamheid uit, en wij lezen weinig over de zorgen van inwoners die achterblijven of extra onze hulp verdienen. Terwijl dit programma bij uitstek de plek is om erop in te gaan hoe we zorg ook dichtbij die burgers gaan organiseren.
Ben je een zelfredzame inwoner, ja, dan kan deze sociale koers zijn werk wel doen. Maar ben je niet zo zelfredzaam, dan lezen wij niet terug, dat de gemeente er voor je is. Juist diegenen die onze ondersteuning zo hard nodig hebben, lezen in dit programma dat het college de kosten in het sociale domein absolute prioriteit geeft. En geen ander metertje.
Gisteren ontvingen we het Jaarverslag van Stichting Leergeld: Met financiële ondersteuning aan 517 kinderen van meer dan 250 gezinnen is het nog lang geen tijd om zelfgenoegzaam te zijn!! Maar dit geldt, los van deze financiële kwetsbaarheid, helaas ook voor een groot aantal andere inwoners van Houten. En vaak hangt het een ook heel direct met het ander samen.
Het absoluut stellen van de kostenbeheersing gaat te ver en geeft de verkeerde boodschap aan de inwoners van Houten. Wat overigens niet wegneemt dat kostenbeheersing belangrijk is. (Maar dat is een zorg van de gemeente en mag je niet op de schouders van kwetsbare groepen leggen.). We dienden daarom een amendement in, dat door SGP, maar ook door CU, CDA, ITH en GL werd medeondertekend. Die dit dus ook te ver vinden gaan.

Eigenlijk hadden we deze stap het liefst willen overslaan en direct naar de uitvoeringsplannen gaan! In de voorbereiding verwees de wethouder onze vragen over de richting van de sociale koers ook al steeds door naar volgende stappen: Er vindt uitwerking plaats in Uitvoeringsplannen, prestatie-indicatoren worden uitgewerkt etcetera. Als de richting pas aan de orde komt in het vervolg, waar stemmen we dan nu over? We willen dat dan de uitvoeringsplannen voor de raad ter besluitvorming worden geagendeerd. We dienden daarvoor een tweede amendement in.

Tja, en als dan niet in dit programma, maar pas bij de verdere uitwerking duidelijk wordt welke punten met welke urgentie opgepakt zullen worden, dan kan je als raad natuurlijk het college zelf kaders meegeven. We dienden daarvoor twee moties in.
Allereerst door een pleidooi van de Adviesraad Sociaal Domein. Die was wat ons betreft midden in de roos als het aankomt op een sterk vangnet voor het opbouwen van bestaanszekerheid. We verzochten het college met een motie om met voorrang in te zetten op maatregelen voor de bereikbaarheid en toegankelijkheid van regelingen en van andere vormen van ondersteuning.
En een tweede motie betrof een van de punten waarvoor Stichting Leergeld bij haar jaarverslag aandacht vraagt: Met een tweede motie verzochten we het college nog dit jaar te werken aan een nieuw Armoedebeleid.

De Partij van de Arbeid Houten wil een gerichte sociale koers, waarbij we (1) het goede behouden, (2) de zekerheid van passende hulp bieden en (3) die hulp ook toegankelijker maken voor de burger.