BLIND
Die blinddoek van Justitia, die heeft me altijd al een beetje dwars gezeten. Dat ze die draagt om ieder recht te doen zonder aanzien des persoons mag dan verheven klinken, maar ziet ze daardoor niet te veel over het hoofd?
Dit land kent zoveel wetten -die iedereen geacht wordt te kennen, let wel- dat jaren van studie nodig zijn om een beetje de weg te weten. Het wetboek van strafrecht is bepaald niet het geringste. Alle moderniseringen sinds de Romeinen hebben er dan ook een omvangrijk werk van gemaakt. En meer aanpassingen zijn nodig. Zo kunnen misdrijven waarbij van computers gebruik is gemaakt, slechts met grote moeite worden vervolgd aan de hand van wetsartikelen uit de tijd van de ganzenveer.
Een paar weken geleden staken twee zaken waarbij doden waren betrokken, schril tegen elkaar af.
Een jonge automobilist wordt gedagvaard omdat hij betrokken was bij een verkeersongeval met dodelijke afloop. Gerechtelijk onderzoek wijst uit dat hij veel te hard gereden heeft, zeker gemeten naar de omstandigheden. Hoewel de tegenpartij mogelijk een inschattingsfout maakte, was een ongeval door de hoge snelheid onvermijdelijk.
Een arts wordt voor de kalief gesleept omdat hij een ongeneeslijk zieke kankerpatiënt om het leven bracht. De patiënt vroeg om een menswaardig einde en de familieleden van de patiënt waren op de hoogte.
Het vellen van een oordeel lijkt simpel, maar er kan alleen gekozen worden uit het rijtje ‘dood door schuld, doodslag, moord, moord met voorbedachten rade’ en nog wat begrippen die de ernst van het misdrijf aangeven.
Hoewel een auto in verkeerde handen beslist een moordwapen is, kom je met de wegenverkeerswet en het reglement verkeerstekens en verkeersregels binnen het wetboek van strafrecht niet verder dan ‘dood door schuld’, te bestraffen met hoogstens 9 maanden cel.
Wat euthanasie betreft hebben vroegere kabinetten ons opgescheept met wat regelgeving over zorgvuldigheid. Alleen de oude strafmaat is duidelijk vermeld in het wetboek van strafrecht onder de titel ‘Misdrijven tegen het leven gericht’; ten hoogste twaalf jaar cel.
De kans is groot dat de jonge automobilist ervan af komt met een alternatieve straf, terwijl de arts wegens het nalaten van de voorgeschreven zorgvuldigheid voor jaren achter de tralies gaat.
Hoe komt het, dat ik niet het gevoel krijg dat dat rechtvaardig zou zijn?
[mei 1996]
