Blik op 2021 in tijden van Corona

Ineens hadden we een nieuwe werkelijkheid: een samenleving op afstand. We leven in een spannende en onzekere tijd voor iedereen. Het is bijna niet voor te stellen hoe anders het leven er kort geleden nog uitzag. En toch gaan in de gemeentepolitiek sommige dingen ook gewoon door. Op 7 juli is in de raad de perspectiefnota aan de orde geweest waar de plannen voor het komende jaar worden gepresenteerd. Omdat we ons nog in een financiële mistbank bevinden door de onzekere gevolgen van de corona crisis, heeft het college er veiligheidshalve voor gekozen veel beleidskeuzes en budgetten door te schuiven naar de begroting 2021 die we in het najaar zullen bespreken.
Corona betekent naast een gezondheidscrisis, ook een economische crisis en een sociale crisis. Corona raakt wie kwetsbaar is dubbel zo hard. Denk aan de eenzaamheid in verpleeghuizen, de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg. Maar ook aan de risico’s voor een tweedeling in de maatschappij. In deze kwetsbaarheid hebben mensen en de samenleving behoefte aan zekerheid. Over hoe we hier uitkomen. Over hoe we pijn eerlijk verdelen.
De gevolgen van de corona-crisis hebben we als gemeenteraad nog lang niet in beeld. Wat betekent het voor de werkgelegenheid? Hoe groot zal de instroom in de bijstand zijn? Kunnen we het theater, de bibliotheek en VanHouten&Co nog overeind houden? Hoe groot die uitdagingen zijn en hoeveel geld we van het Rijk mogen verwachten is nog volstrekt onduidelijk. Daarom vinden we het verstandig om nu nog geen ingrijpende keuzes te maken, maar uitgaat van wat we hebben. Eerst helpen waar nodig, een inschatting maken van wat de toekomst brengt en geen hals over kop bezuinigingen. De komende maanden moeten we met elkaar zoeken naar een aanpak waarmee onze inwoners, bedrijven en instellingen met vertrouwen de toekomst in kunnen.
We hebben de dure plicht er voor te zorgen dat de kloof in de samenleving niet wordt vergroot door de gevolgen van corona. We willen juist nu gelijke kansen in het onderwijs, gelijke kansen op werk. We willen dat iedereen mee kan blijven doen. De corona crisis kan gemakkelijk leiden tot stijgende lasten, denk aan zorgpremies.
De PvdA verwacht bij de bespreking van de begroting in het najaar maatregelen die inwoners met kleine inkomens ondersteunen. Je heeft geen helderziende te zijn om te voorspellen dat de gevolgen van de crisis voor mensen met een kleine beurs heftiger zullen zijn. Denk aan inwoners die al in een schuldhulpverleningstraject zitten en door terugval in inkomen eventueel nieuwe schulden moeten aangaan. We hebben eerder al aangedrongen om tijdens de coronacrisis met vaart door te werken aan de ontwikkeling van de minimaregelingen, zodat deze ook vanwege de coronacrisis goed bereikbaar zijn.
Ondanks alle onzekerheid over de financiële armslag van de gemeente, zijn we als PvdA wel blij dat er eindelijk vaart wordt gemaakt met het creëren van garantiebanen. De PvdA dringt al járen -vanaf 2015- aan om werk te maken van garantiebanen. We hadden gehoopt dat we als gemeentelijke organisatie een voorbeeldwerkgever zouden zijn. Dat is jammerlijk mislukt. We waren in 2016 nog hoopvol toen Houten van start ging met vier garantiebanen. We zijn in vier jaar dus weer achteruit gekacheld, we hebben nu twee garantiebanen en gaan op weg naar tien. We gaan er nu van uit dat we eindelijk door zullen zetten. Want we hebben als gemeente, als overheid in Nederland, een behoorlijke achterstand opgelopen in het creëren van deze garantiebanen. In de storm die corona veroorzaakt, moet deze ambitie hoog op de prioriteitenlijst blijven staan en we moeten er voor zorgen dat deze doelgroep ook perspectief op werk houdt.
Waar we totaal geen begrip voor hebben is het besluit om 2,1 miljoen uit de reserves te halen om de Omgevingswet in te voeren in de gemeente. Helaas -en dat gebeurt te vaak in deze collegeperiode- stonden de coalitie en de oppositiepartijen weer eens lijnrecht tegenover elkaar. De invoering van de Omgevingswet wordt ons door het Rijk opgelegd, maar als gemeente kun je zelf keuzes maken over het tempo en de ambitie. Het is overigens nog niet bekend wanneer de wet in werking treedt. De regering is van mening dat de invoering te ingewikkeld is om de wet in 2021 in te laten gaan en daar komt de coronacrisis nog bovenop. Wij vinden dat de regering ons toch moeilijk kan houden aan de verplichtingen als zij zelf de stekker uit het project trekt. We vinden dat wanneer je economisch en financieel zwaar weer verwacht er om z’n minst sprake is van slechte timing om 2,1 miljoen uit onze reserves te halen. Het is in onze ogen ondenkbaar dat we door dit besluit, straks voor bezuinigingen komen te staan op onze voorzieningen als theater, bibliotheek of van Houten&Co. Het leek ons niet meer dan verstandig om pas bij de begroting in het najaar, wanneer we goed in beeld hebben hoe de financiën er voor staan, een besluit te nemen over dergelijke uitgaven. Helaas, de coalitie had de boel al beklonken. Maar we geven niet op, mocht het toch zover komen dat we als gemeente in het rood komen te staan en de bodem van de spaarpot in zicht komt, dan is dit budget het eerste wat weer op de helling moet komen te staan.
We hopen oprecht dat het niet zo ver komt en dat het college het maximale doet om straks in het najaar een begroting neer te leggen waar we de komende jaren trots op kunnen zijn.