BEDELING

Bij óns aan de keukentafel maken we ons druk over van alles en nog wat. Pas nog over het voedseldepot dat in Houten gevestigd zou worden. De discussie liep hoog op. Voedseldepots moesten verboden worden, riep iemand die mij zeer na is, maar met wie ik het desondanks niet steeds eens ben. Haar ervaringen echter, je mag lang­zamerhand wel zeggen: jeugdherinneringen, zijn inderdaad een belangrijk argu­ment om tegen voedselbanken te zijn.

De thuiszorg heette toen nog gezinszorg en had in Noord-Brabant natuurlijk het voorvoegsel “rooms-katholieke”. Gezinsverzorgsters werden er uiteraard ook geplaatst in arme gezinnen. Bittere armoede was er geen uitzondering. Moeder op bed met de zoveelste zuigeling, van die dingen. Als er geen geld meer was om eten of brandstof te kopen, dan werd dat natuurlijk niet door de gezinszorg betaald. De ongelukkige kostwinner stond dan nog maar een weg open: bij “de kerk” om hulp vragen. En als de armoedzaaier zelf er niet was, mocht de gezinsverzorgster het opknappen.

Zo’n voorval speelt nog steeds op en met de kerst in zicht mag het ook wel even Dickensiaans uitgemeten worden. Meneer pastoor ontving de verkleumde gezins­verzorgster in zijn behaaglijke vertrekken met sigarenwalm en wenste te weten waar ze voor kwam. Maar kindje, er was geen sprake van dat er geld gegeven kon wor­den. Dat die arbeider z’n loonzakje verloren was moest ze niet geloven. Verzopen had ie het! Pas toen zij hongerige kinderen en een pasgeboren baby in de strijd wierp, werd de portemonnee getrokken om dan tenminste voor avondeten en wat kolen te kunnen zorgen.

Bij herhaling heb ik op deze plek geschopt tegen bedeling, aalmoezen en alles wat daarop lijkt. Ik doe dat nu weer tegen de voedselbanken. Het is godgeklaagd dat de boekhouders van Balkenende (ik moest weer opletten dat ik ’s mans naam goed spelde) juichen dat het aantal uitkeringsgerechtigden verminderd is en dat tegelijker­tijd het verschijnsel voedselbank steeds vaker opduikt. Die uitkeringsgerechtigden zijn gewoon slim uit de boeken gecijferd.

Hadden we sinds de jaren vijftig de beschaving en de welvaart net met vallen en opstaan weer een beetje op peil, hebben we weer voedselbanken! Het lijkt prachtig, hoor, dat je voedseloverschotten niet weg kiepert, maar weggeeft aan mensen die onder de armoedegrens leven, daar niet van. Alleen moeten die mensen dus wel weer bewijzen dat ze behoeftig genoeg zijn om ervoor in aanmerking te komen. Toch weer hun hand ophouden, dus. De klok terug…

[december 2006]