Door op 10 januari 1993

NORM

Groter plezier kon de EO mij niet doen. Sinds kort zendt de omroep een radio­programma uit onder de titel “Alle mensen”, op een tijd dat ik het in de auto op weg naar huis nog voor een deel kan volgen. Helaas moet ik vaak het begin missen, want een aardig spelletje dat ik heb bedacht, is op te letten hoe lang het in het programma duurt voordat de Bijbel of de Here dan wel Zijn zoon op de proppen komt.

De formule van het programma is dat luisteraars kunnen reageren op een door de presentator regelmatig uitgesproken vraag of stelling. Een voorbeeld: Is het nog wel verantwoord kerstfeest te vieren als zich juist ervoor een vliegramp heeft voltrok­ken? Echt waar, hoor.

De presentator brengt nauwelijks iets in, hij heeft geen mening en roept, als erop wordt aangedrongen, zo nodig dat hij te jong is, of te dom om er een te kunnen hebben. Vooral bij dat laatste kon ik hem tot nu toe van harte bijvallen.

De reacties van luisteraars stemmen niet tot vrolijkheid. Hoewel je weet dat de EO een bevolkingsgroep aanspreekt die we niet van progressiviteit mogen betichten, komen sommige reacties bij mij toch nog hard aan.

De vraag was onlangs, kort samengevat, wat er gedaan kan worden aan de toe­nemen­de criminaliteit en normvervaging.

Veel reacties, ook van de deskundige die er altijd bij is, gingen de kant uit van het herstel van de normen en waarden door een grotere aandacht voor het gezin. (Hoewel de presentator bij herhaling vroeg waar die normen en waarden dan wel vandaan moesten komen, op een toon die zelfs míj deed begrijpen dat hij de Bijbel bedoelde, ging niemand daarop in.) Zo waren eenoudergezinnen schadelijk voor het normbesef, meende een luisteraar. Ik vond het een regelrechte belediging voor mijn moeder.

Een mevrouw vond dat criminelen maar moeten worden gestraft naar de norm van hun land, dan zou het met de criminaliteit wel gauw afgelopen zijn. Handje eraf voor diefstal als de dader uit een land komt waar islamitische wetten gelden. Zoiets. Zelfs de presentator zei dit toch wat onrechtvaardig te vinden in verhouding tot straffen die aan Nederlandse dieven worden voltrokken. Nou ja, vond de mevrouw, als je ze dan in hun land liet berechten, dan zou het toch kunnen?

Ik vond het verbijsterend dat ze er blijkbaar van uitging dat de criminaliteit voorna­me­lijk onder buitenlanders heerst, vooral omdat zij desgevraagd al had toegegeven dat zij nergens last van had in haar dorp. Te vaak hoor ik het begrip normvervaging gebruiken door mensen met enge ideeën zoals hierboven aangeduid.

Als we meer voeding willen geven aan discriminatie en rassenhaat dan moeten we vooral terug naar het gezin als de hoeksteen van de samenleving.

Er is een wereld te winnen, zei Joop den Uyl. Dat is ze nóg.